SES BİLGİSİ
- Türkçede 21 ünsüz 8 tanesi ünlü olmak üzere 29 ses vardır. Ünlü sesleri kendi içerisinde 3 grupta inceleyebiliriz.
DÜZ YUVARLAK
GENİŞ DAR GENİŞ DAR
KALIN A I O U
İNCE E İ Ö Ü
BÜYÜK ÜNLÜ UYUMU
- Türkçe de bir kelimedeki ilk hecesinde ince bir ünlü varsa daha sonraki hecelerinde de ince bir ünlü ilk hecesinde kalın bir ünlü varsa daha sonraki ancak bu kuralın bazı istisnaları vardır.
- Dilimizdeki daş , gil , ken , ki , leyin ( i ,u ) m +rak ekleri
- ( ı, u, ü ) ekleri de bu kurala uymaz.
- Tek heceli kelimelerde yabancı sözcüklerde birleşik kelimelerde büyük ünlü uyumu aranmaz
KÜÇÜK ÜNLÜ UYUMU
- Birincisi türkçede bir sözcüğün ilk hecesinde düz bir ünlü varsa sonraki hecelerinde düz ünlü bulunur. Türkçe bir sözcükte yuvarlak bir ünlü varsa sonraki hecelerde dar yuvarlak yada düz - geniş ünlüler vardır.
- Ormanlık alanda piknik yapacağız. cümlesinde '' ormanlık '' sözcüğü de küçük ünlü uyumuna uyar. İlk hecedeki ''o '' yuvarlak ünlüsüyle son hecedeki '' i '' düz dar ünlüsü zihinleri karıştırabilir. Ancak küçük ünlü uyumunda yan yana olan hecelerdeki ünlülerin uyumuna bakılır. Buna göre ilk hecede '' o '' yuvarlak ünlüsünden sonra ikinci hecede '' a '' düz geri ünlüsü gelmiştir. '' a '' düz geniş ünlüsünden sonra yine bir düz ünlü olan '' ı '' gelmiştir.
0 yorum :
Yorum Gönder