SES OLAYLARI

SES OLAYLARI

  • ÜNLÜ TÜREMESİ ;
  • Kimi sözcükler ek alırken sözcük ile ek arasında  bir ünlü ortaya çıkar. Buna ünlü türemesi denir.
  • Türkçede iki heceli olan  ve ikinci hecesinde dar ünlü bulunan kimi  sözcüklerle ünlüyle başlıyan  bir ek geldiğinde  sözcüğün ikinci hecesindeki  dar ünlü  düşer. Buna hece yada ünlü düşmesi  denir. Birleşik  sözcüklerde  iki sözcüğün  birleşimi sırasında  ünlü düşmesi  görülebilir. etmek , olmak ,  eylemek  , yardımcı eylemleriyle  yapılan birleşik  fillerde ünşü düşmesi görülebilir. Bazı sözcüklerin  türetilmesi  sonucunda  ünlü düşmesi görülür.
  • ÜNLÜ DARALMASI ;
  • Türkçede  '' y ''  ünsüzünün  daraltıcı  bir özelliği vardır. Buna göre  '' a - e ''  düz geniş  ünlüleriyle  biten sözcüklere  şimdiki zaman  eki ''  -yor ''  getirildiğinde  sözcüğün  sonundaki  düz  geniş ünlüler  daralarak  ''  i , ı ,u ,ü ''  ye dönüşür. Buna  ünlü daralması denir.
  • ÜNSÜZ BENZEŞMESİ;
  • Sert  ünsüzlerle  biten  sözcüklerden  sonra '' c ,d ,g ''  yumuşak ünsüzleriyle  başlayan bir ek geldiğinde  ekin  başındaki yumuşak  ünsüzler sertleşecek  '' ç , t. k '' olur. Buna ünsüz benzeşmesi  veya  ünsüz uyumu  denir.
  • ÜNSÜZ YUMUŞAMASI;
  • Türkçede  '' p , ç ,t ,k ''  sert ünsüzleriyle  biten sözcüklerin  sonuna  ünlüyle  başlayan bir ek  getirildiğinde  sözcüğün sonundaki sert  ünsüzler yumuşayıp  '' b ,c ,d ,ğ ,g ''  olur Buna ünsüz yumuşaması denir.
  • ÜNSÜZ TÜREMESİ;
  • Affına sığınıyorum  cümlesinde  af sözcüğü  ünlüyle başlayan bir ek alırken ikinci  bir ünsüz türetmiştir. İşte '' af , zan , his , şık v.b  '' sözcüklerin sonuna ünlüyle başlayan  bir ek gelirse  sözcüğün  sonunda  bir ünsüz daha  ortaya çıkar. Buna ünsüz türemesi denir.
  • ÜNSÜZ DÜŞMESİ;
  • '' k ''  ünsüzüyle  biten  kimi sözcükler ek aldığında  sözcüğün sonundaki  bu ünsüz zaten  düşer. Buna ünsüz düşmesi denir.
  • KAYNAŞTIRMA ÜNSÜZLERİ;
  • Türkçede  iki ünlü yan yana  bulunmayacağından  ünlü ile biten  bir sözcüğe   yine ünlü ile biten  bir ek geldiğinde  '' ş , s , y , n  '' Kaynaştırma  ünsüzlerinden uygun olanı girer.

  • N > M  DEĞİŞMESİ;
  • Türkçede kullanılan  bazı kelimelerdeki  b ünsüzünden  önce gelen '' n'' ünsüzü ''  m '' ye dönüşür.
  • Ünsüzle biten  bir sözcüğün  ünlü ile başlayan  bir sözcüğe eklenmesidir.

KÜÇÜK ÜNLÜ UYUMU  ;

a , e , ı  , i   :  a , e ,  ı , i                    Her hece kendinden  önceki  heceden sorumludur.
o , ö,  u , ü :    a  ,e 
                       u , ü



Google Plus ile Paylaş

Kısaca: Unknown

Panelde şablon düzenle deyip, bu satırı aratarak buraya kısaca hakkımda yazısı yazabilirsiniz.
    BLOGGER YORUMLARI
    FACEBOOK YORUMLARI

0 yorum :

Yorum Gönder